Is mór an clú agus an cháil atá ar Éirinn ar fud na cruinne as an aer glan úr, an tírdhreach méith glas agus na cóstaí iontacha atá sa tír.
Mar sin féin, tá géarchéim dhomhanda os ár gcomhair, rud a fhágann go bhfuil ár dtimpeallacht álainn i mbaol agus nach féidir talamh slán a dhéanamh dá todhchaí a thuilleadh.
Is é an t-athrú aeráide an dúshlán is mó lenár linn agus tá gníomhaíocht phráinneach ag teastáil chun nach ndéanfar dochar gan leigheas don phláinéad, dochar a bheidh ina chúis le cailleadh na bithéagsúlachta, tuilte cósta, bagairtí méadaithe ar an tsláinte agus go leor iarmhairtí eile.
Príomhthosaíocht de chuid an Choimisiúin Eorpaigh is ea dul i ngleic leis an athrú aeráide, agus is é an Comhaontú Glas don Eoraip an plean uaillmhianach atá aige chun go mbeidh an Eoraip ar an gcéad mhór-roinn aeráidneodrach ar domhan.
An Comhaontú Glas don Eoraip
Is é an Comhaontú Glas don Eoraip creat uaillmhianach an Aontais chun an aeráidneodracht a bhaint amach faoi 2050. Cuimsíonn sé raon tionscnamh atá ceaptha chun geilleagar ciorclach iomaíoch a dhéanamh den Aontas Eorpach atá tíosach ar acmhainní agus atá cothrom cuimsitheach.
Tá an méid seo a leanas ar phríomhcholúin an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip:
1. Gníomhú ar son na hAeráide agus Fuinneamh
- An pacáiste ‘Oiriúnach do 55’: Is é is aidhm dó astaíochtaí gás ceaptha teasa an Aontais a laghdú 55% faoi 2030, i gcomparáid le leibhéil 1990. Mhol an Coimisiún sprioc chun laghdú 90% a bhaint amach faoi 2040.
- REPowerEU: Dlús a chur leis an aistriú chuig fuinneamh in-athnuaite, spleáchas ar bhreoslaí iontaise ón Rúis a laghdú, agus an tslándáil fuinnimh a neartú.
- An Treoir maidir le Feidhmíocht Fuinnimh Foirgneamh (2024): Creat dlíthiúil a chur ar fáil chun astaíochtaí agus úsáid fuinnimh a laghdú i dtithe, ionaid oibre, scoileanna, ospidéil agus foirgnimh phoiblí eile, rud a chinntíonn éifeachtúlacht fuinnimh níos fearr.
2. Plean Tionsclaíoch an Chomhaontaithe Ghlais
- Díriú ar mhonaraíocht teicneolaíochta glaine a mhéadú chun ceannaireacht na hEorpa sa gheilleagar glas a dhaingniú.
- Infheistíocht agus nuálaíocht a spreagadh san fhuinneamh in-athnuaite, i gceallraí agus i dtáirgeadh hidrigine chun iomaíochas domhanda na hEorpa a neartú.
- An Gníomh um an Tionscal Glan-nialasachta (2024): Tacú le táirgeadh mórscála teicneolaíochtaí glan-nialasacha laistigh den Aontas.
- An Gníomh um Amhábhair Chriticiúla (2024): Soláthar inbhuanaithe a chinntiú d’ábhair riachtanacha atá ag teastáil le haghaidh teicneolaíochtaí glasa.
3. An bhithéagsúlacht agus athbhunú an dúlra
- Straitéis Bhithéagsúlachta an Aontais Eorpaigh go dtí 2030: Díriú ar dheireadh a chur le cailleadh na bithéagsúlachta agus 20% ar a laghad de na héiceachórais dhíghrádaithe a athbhunú.
- Dlí an Aontais um Athbhunú an Dúlra (2024): Díriú ar bhogaigh, aibhneacha, foraoisí agus limistéir mhuirí lena n-athchóiriú.
- An Dlí maidir le Faireachán Ithreach: Athléimneacht chórais bhia an Aontais a neartú trí bhainistiú inbhuanaithe ithreach a chur chun cinn agus dhaoine a spreagadh le barra a úsáid atá athléimneach ó thaobh na haeráide de.
4. Talmhaíocht inbhuanaithe agus córais bhia inbhuanaithe
- An Straitéis ‘Ón bhFeirm go dtí an Forc’: An fheirmeoireacht inbhuanaithe a chur chun cinn, úsáid lotnaidicídí a laghdú, agus tacú le córais bhia atá cothrom, sláintiúil agus neamhdhíobhálach don aeráid.
- Spriocanna i dtaca le cur amú bia a laghdú: Spriocanna atá ceangailteach ó thaobh dlí de chun cur amú bia a laghdú 10% i bpróiseáil agus i ndéantúsaíocht, agus 30% i siopaí, i mbialanna agus i dtithe, faoi 2030.
5. An Geilleagar Ciorclach agus Cosaint Tomhaltóirí
- Sásra Coigeartaithe Carbóin ar Theorainneacha: A chinntiú go gcomhlíonann earraí iompórtáilte caighdeáin chomhshaoil an Aontais trí mhodhanna táirgthe níos glaine a spreagadh.
- Bearta Marthanachta agus Indeisitheachta: Earraí a dhéanamh indeisithe agus fuinneamhéifeachtúil le linn a saolré.
- Cosc ar an nglas-snasú: Cosc a chur ar chuideachtaí aon mhaíomh míthreorach a dhéanamh faoina éiceabháiche atá a gcuid táirgí.
- Dlíthe athbhreithnithe maidir le dramhaíl ó phacáistíocht: Spreagann siad pacáistíocht in-athúsáidte agus tacaíonn siad le lipéadú athchúrsála níos soiléire.
6. Pobail agus timpeallachtaí níos sláintiúla
- Treoracha maidir le Cáilíocht an Aeir Chomhthimpeallaigh: Caighdeáin maidir le cáilíocht an aeir a ailíniú le fianaise eolaíoch agus cearta cúitimh a thabhairt isteach d’íospartaigh an truaillithe.
- An Treoir maidir le Cóireáil Fuíolluisce Uirbigh: Uiscebhealaí níos glaine a chinntiú agus réitigh chóireála chostéifeachtacha a chur chun cinn.
7. Cothromas sóisialta agus an t-aistriú cóir
- Sásraí tacaíochta amhail an Ciste um Aistriú Cóir, an Ciste Aeráide Sóisialta, agus Sásra an Aontais um Chosaint Shibhialta, cuireann siad cabhair ar fáil do phobail agus réigiúin leochaileacha atá ag brath ar thionscail atá dian ar charbón.
Fuinneamh an Aontais, an tAthrú Aeráide, an Comhshaol
Tograí ‘Oiriúnach do 55’ a bhaint amach
Plean Tionsclaíoch an Chomhaontaithe Ghlais
An Straitéis Bhithéagsúlachta do 2030
Dul chun cinn an Chomhaontuithe Ghlais
Tá an comhrac chun an pláinéad a chosaint ar an athrú aeráide fós ar siúl, agus leanann an Coimisiún de bhearta a mholadh agus a thabhairt isteach chun uaillmhianta an Chomhaontaithe Ghlais a bhaint amach.
Ag Comhdháil COP29 maidir leis an Athrú Aeráide in Baki na hAsarbaiseáine i mí na Samhna 2024, d’fhoilsigh an Coimisiún Eorpach a chéad Tuarascáil Dhébhliantúil Trédhearcachta (BTR), ar cloch mhíle shuntasach i gcur i bhfeidhm Chomhaontú Pháras í chun an téamh domhanda a theorannú.
Leagtar béim sa tuarascáil ar dhul chun cinn an Aontais i dtreo a spriocanna aeráide a bhaint amach agus léirítear inti gur laghdaigh an tAontas a ghlanastaíochtaí gás ceaptha teasa faoi 31.8% faoi 2022 i gcomparáid le leibhéil 1990. Léiríonn réamhshonraí 2023 laghdú breise 8%.
Leagtar béim sa BTR freisin ar thacaíocht an Aontais do thíortha i mbéal forbartha sa chomhrac i gcoinne an athraithe aeráide. In 2023 chuir an tAontas agus na Ballstáit maoiniú poiblí aeráide ar fáil dar luach €28.6 billiún, agus maoiniú príobháideach dar luach €7.2 billiún chun cabhrú le tíortha i mbéal forbartha astaíochtaí a laghdú agus oiriúnú do thionchair aeráide.
An Comhaontú Glas in Éirinn
Ní mór do Ballstáit uile an Aontais a léiriú conas a chomhlíonfar spriocanna comhshaoil an Aontais ar an leibhéal náisiúnta trí Phleananna Náisiúnta Fuinnimh agus Aeráide (NECPanna) a thabharfar cothrom le dáta go rialta. Déanann an Coimisiún Eorpach anailís ar dhréacht-NECPanna agus soláthraítear measúnú foriomlán ina bhfuil moltaí tír-shonracha sula gcuireann na Ballstáit a NECPanna deiridh isteach.
Rinneadh NECP is déanaí de chuid na hÉireann a chur isteach agus a fhormheas i mí Iúil 2024 tar éis aghaidh a thabhairt ar mholtaí ó dhréacht a bhí ann roimhe sin agus tar éis comhairliúchán poiblí. Léirítear i NECP nuashonraithe uaillmhian mhéadaithe na hÉireann agus an Aontais Eorpaigh araon maidir le spriocanna fuinnimh agus aeráide, mar a leagtar amach sa phacáiste reachtach ‘Oiriúnach do 55’. Leagtar amach i bPlean Gníomhaíochta Aeráide na hÉireann 2024 (CAP24) bearta sonracha chun tacú le spriocanna NECP.
Tugann NECP agus CAP24 aghaidh ar roinnt príomhréimsí atá ríthábhachtach do straitéis aeráide na hÉireann:
- Astaíochtaí Gás Ceaptha Teasa: Tá sé mar aidhm ag Éirinn astaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú 42% faoi 2030, i gcomparáid leis na leibhéil a bhí ann in 2005. Mar sin féin, ní éireoidh le tionscadail na Gníomhaireachta um Chaomhnú an Chomhshaoil in Éirinn laghdú 29% a bhaint amach mura gcuirfear bearta breise i bhfeidhm. Leagtar amach i CAP24 bealaí chun cabhrú le haghaidh a thabhairt ar an easnamh tuartha sin, giniúint leictreachais a dhícharbónú agus éifeachtúlacht fuinnimh a fheabhsú ina measc.
- Fuinneamh In‑athnuaite: Socraíonn NECP sprioc 80% do ghiniúint leictreachais in-athnuaite faoi 2030, sprioc atá á tiomáint go príomha ag ceantanna faoin Scéim Tacaíochta um Leictreachas In-athnuaite (RESS). Tá dúshláin fós ann maidir leis an sprioc sin a bhaint amach ina hiomláine ach tá scéimeanna tugtha isteach ag Éirinn a spreagann suiteálacha fótavoltacha gréine ar mhionscála tríd an Scéim Tacaíochta um Micrighiniúna (MSS) agus tá sí ag díriú ar a hacmhainn cumhachta gaoithe amach ón gcósta a leathnú.
- Éifeachtúlacht fuinnimh: Áirítear i NECP na hÉireann spriocanna chun éifeachtúlacht fuinnimh a fheabhsú go suntasach. Leagtar béim i CAP24 ar bhearta cuimsitheacha ar fud earnálacha éagsúla, cuir i gcás tithe agus foirgnimh a iarfheistiú chun insliú a fheabhsú. In 2023 amháin, iarfheistíodh breis agus 48,000 teach Éireannach faoi scéimeanna rialtais a bhí dírithe ar thomhaltas fuinnimh a laghdú.
- Bochtaineacht Fuinnimh: Is é is aidhm do NECP dul i ngleic go cuimsitheach leis an mbochtaineacht fuinnimh. Áirítear le CBT24 bearta atá dírithe ar an aistriú glas a dhéanamh inacmhainne do chách, cuir i gcás deontais a chur ar fáil d’iarfheistiú tí agus fóirdheontais do theaghlaigh ar ioncam íseal chun córais fuinnimh in-athnuaite a shuiteáil, painéil ghréine mar shampla.
Bhí ról lárnach ag an gCoimisiún Eorpach maidir le tacú le Rialtas na hÉireann agus é a spreagadh chun bearta a dhéanamh, cuir i gcás gnáthóga portaigh móna na hÉireann a chosaint, chun cabhrú le hÉirinn a spriocanna maidir leis an athrú aeráide a bhaint amach. Is linnte carbóin ríthábhachtacha iad na portaigh sin ach tá siad díghrádaithe go mór ag míntíriú talún agus ag baint móna ó ghlúin go glúin. Níl ach thart ar 1% de phortaigh ardaithe na hÉireann fós ann tar éis dúshaothraithe leis na céadta bliain.
Tá infheistíocht déanta ag Rialtas na hÉireann chun portaigh mhóna a athbhunú, ach cáineadh é toisc nach ndearna sé a dhóthain chun stop a chur le baint móna i gceantair áirithe. In ainneoin roinnt tionscadal athchóirithe atá maoinithe ag an Aontas, tá damáiste fós á dhéanamh agus tá iarrtha arís agus arís eile ag an gCoimisiún Eorpach ar Éirinn deireadh a chur le baint móna ó 2011 i leith. I mí an Mhárta 2024 chuir an Coimisiún Éire faoi bhráid Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh as mainneachtain an Treoir maidir le Gnáthóga a chur i bhfeidhm ina hiomláine. Chomh maith le saincheisteanna a bhaineann le portaigh mhóna a chosaint, cuireadh Éire faoi bhráid na Cúirte Breithiúnais freisin maidir le saincheisteanna eile a bhaineann le neamhchomhlíonadh comhshaoil. Is iad sin:
- Mainneachtain speicis choimhthíocha ionracha a chosc ó dhamáiste a dhéanamh d’éiceachórais.
- Mainneachtain an Treoir Réime maidir le hUisce a thrasuí i gceart sa dlí náisiúnta.
- Mainneachtain na ceanglais faoin Treoir maidir le hUisce Óil a chomhlíonadh.
I mí na Samhna 2024 sheol an Coimisiún Eorpach litir fógra fhoirmiúil chuig Éirinn toisc nár chomhlíon sí an Treoir maidir le Cóireáil Fuíolluisce Uirbigh. Fuarthas amach i measúnú ar shláinte dhobharlaigh na hEorpa, a d’fhoilsigh an Ghníomhaireacht Eorpach Chomhshaoil (EEA) in 2024 nach bhfuil an Eoraip ar an mbóthar ceart chun a spriocanna a bhaint amach i dtaca le sláinte uiscí a fheabhsú faoi rialacha an Aontais.
Pleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide
Plean Náisiúnta Fuinnimh agus Aeráide na hÉireann 2021
Plean Gníomhaíochta Aeráide na hÉireann 2024
Dlí Comhshaoil an Aontais a chur i bhfeidhm
Tuarascáil na Gníomhaireachta Eorpaí Comhshaoil: Staid uisce na hEorpa 2024
Éire curtha faoi bhráid na Cúirte Breithiúnais ag an gCoimisiún
Iarrtha ag an gCoimisiún ar Éirinn cloí le reachtaíocht an Aontais maidir le fuíolluisce uirbeach
Aistriú na hÉireann a mhaoiniú
Tá gá le hinfheistíocht shuntasach ón earnáil phoiblí agus ón earnáil phríobháideach araon chun go mbeidh an Eoraip ar an gcéad mhór-roinn aeráidneodrach faoi 2050. Le Plean Infheistíochta an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip cruthaítear creat chun an t-aistriú sin a éascú, arb é is aidhm dó infheistíochtaí inbhuanaithe dar luach nach lú ná €1 trilliún a spreagadh idir 2020 agus 2030.
Is é an Sásra um Aistriú Cóir príomhuirlis mhaoiniúcháin an phlean infheistíochta, agus leis sin, cuirtear tacaíocht dhírithe ar fáil do na réigiúin agus do na hearnálacha is mó a ndéanann an t-aistriú chuig geilleagar glas difear dóibh. Tá cistiú €84.5 milliún ón Aontas mar chuid de Phlean Críochach um Aistriú Cóir na hÉireann agus le cómhaoiniú Rialtas na hÉireann, déantar foráil maidir le hinfheistíochtaí suas le €169 milliún. Tá an maoiniú sin dírithe go príomha ar aistriú eacnamaíoch an réigiúin Lár Tíre, a raibh tionchar mór ag deireadh a chur de réir a chéile le baint móna air.
Measann an Coimisiún Eorpach go bhféadfadh sé gurbh fhiú suas le €13.3 billiún an maoiniú a d’fhéadfadh foinsí an Aontais a thabhairt d’Éirinn idir 2021 agus 2027. Áirítear leis sin ranníocaíochtaí ó chláir éagsúla de chuid an Aontais, cuir i gcás Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa (CFRE), Ciste Sóisialta na hEorpa Plus (CSE+), agus an Ciste um Aistriú Cóir (CUAC).
Le Plean Téarnaimh agus Athléimneachta na hÉireann dar luach €914 mhilliún, a forbraíodh mar fhreagairt ar phaindéim COVID-19, tacaítear leis an aistriú glas freisin. Leithdháiltear beagnach 42% den mhaoiniú sin ar infheistíochtaí agus athchóirithe a bhaineann leis an aeráid, an méid seo a leanas san áireamh:
- €164 mhilliún chun córas iarnróid comaitéireachta Chorcaí a uasghrádú chun aistriú ó úsáid gluaisteán príobháideach a spreagadh.
- €155 mhilliún le haghaidh bearta éifeachtúlachta fuinnimh i bhfoirgnimh chónaithe agus phoiblí ar fud na hÉireann.
- €20 milliún chun staidéir féidearthachta a dhéanamh ar 20 ionad cóireála fuíolluisce beag ar fud na hÉireann agus 10 gcinn ar a laghad a uasghrádú.
Bealach eile chun tacú leis an aistriú glas is ea an maoiniú trí chúig Mhisean an Choimisiúin. Tá sé mar aidhm ag ceann de na Misin sin breis agus 100 cathair atá aeráidneodrach agus cliste a chruthú san Aontas faoi 2030, Baile Átha Cliath agus Corcaigh ina measc. Tá dul chun cinn á dhéanamh ag an dá chathair Éireannacha, agus sheol Baile Átha Cliath ‘an Plean do Bhaile Átha Cliath Aeráidneodrach 2030’ in 2024. Leagtar amach i bPlean Gníomhaíochta Aeráide Chorcaí 2024-2029 breis agus 119 ngníomh atá dírithe ar astaíochtaí glan-nialasacha a bhaint amach faoi 2030.
Tá an dá chathair ag baint úsáid as tacaíocht ón Aontas chun maoiniú a fháil agus chun dlús a chur lena spriocanna aeráide. Fuair Misean na gCathracha maoiniú €360 milliún ón gclár Fís Eorpach lena gcumhdaítear an tréimhse 2022/23 chun tús a chur le conairí nuálaíochta i dtreo na haeráidneodrachta agus cuireann tionscnamh airgeadais Mhol Caipitil na Cathrach Aeráide, a sheol an Coimisiún Eorpach in 2024, rochtain ar mhaoiniú poiblí agus príobháideach, chomh maith le cúnamh teicniúil, ar fáil do chathracha.
Míniúchán: Plean Infheistíochta an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip agus an Sásra um Aistriú Cóir
Maoiniú LIFE d’Éirinn
Is é clár LIFE clár suaitheanta maoiniúcháin an Aontais don nádúr, do chosaint na bithéagsúlachta agus don chomhrac i gcoinne an athraithe aeráide. Tá maoiniú sa chlár LIFE dar luach €5.4 billiún le haghaidh 2021 – 2027 do thionscadail éifeachtúlachta fuinnimh agus fuinnimh in-athnuaite.
Seo a leanas samplaí de thionscadail a bhaineann tairbhe as maoiniú an chláir LIFE in Éirinn:
- Is plean €33.9 milliún é tionscadal LIFE SNaP Ireland atá faoi stiúir na Seirbhíse Páirceanna Náisiúnta agus Fiadhúlra (NPWS), in éineacht leis an Roinn Talmhaíochta agus Coillte Nautre. Tá sé mar aidhm aige eolas tábhachtach faoi chaomhnú an dúlra in Éirinn a bhailiú agus a roinnt, bealaí nua a aimsiú chun athchóiriú an dúlra a mhaoiniú, agus obair thábhachtach chaomhantais a dhéanamh. Mairfidh an tionscadal ar feadh naoi mbliana, ó 2024 go 2032.
- Tógfaidh an tionscadal LIFE REPLAR monarcha speisialta i Luimneach chun dramhaíl ó phacáistíocht tomhaltóirí a athchúrsáil. Úsáidfidh an mhonarcha seo níos lú fuinnimh agus uisce chun millíní plaisteacha nua is féidir a úsáid arís a dhéanamh de shean-sceo plaisteach. Beidh sí in ann thart ar 11,000 tona a athchúrsáil gach bliain agus d’fhéadfadh sí a bheith ina treoirphlean do ghléasraí athchúrsála plaisteacha amach anseo ar fud na hEorpa.
- A bhuí leis an tionscadal ‘Easy procurement of energy performance contracts (EasyPro) [Soláthar éasca conarthaí feidhmíochta fuinnimh (EasyPro)]’, is éasca a bheidh sé d’ollscoileanna na hÉireann conarthaí feidhmíochta fuinnimh (EPC) a fháil. Leis an tionscadal, comhtháthaítear riachtanais na n-ollscoileanna, na saineolaithe fuinnimh agus na n-infheisteoirí chun próiseas soláthair EPC a chuíchóiriú i gColáiste na hOllscoile, Corcaigh, Ollscoil Teicneolaíochta, Baile Átha Cliath, Ollscoil Mhá Nuad agus Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath. Cuirfear os cionn €45 mhilliún ar fáil le haghaidh éifeachtúlacht fuinnimh agus foinsí in-athnuaite fuinnimh ar shuíomhanna na n-ollscoileanna.
- Is é Coláiste na hOllscoile, Corcaigh a dhéanann comhordú ar thionscadal BUSHROSSs, lena dtugtar le chéile saineolaithe ó Éirinn, ón mBulgáir, ón nGréig, ón bPolainn, ón Úcráin agus ón tSlóivéin chun oiliúint a chur ar dhaoine atá ag obair do ghníomhaireachtaí rialtais agus fuinnimh maidir le conas Ionaid Ilfhreastail (OSSanna) a reáchtáil. Cuideoidh na hionaid sin le húinéirí tí tithe a dhéanamh níos tíosaí ar fhuinneamh trí athchóirithe. Is é an sprioc atá ann dlús a chur le hathchóiriú tithe agus feabhas a chur ar an tsláinte agus ar an bhfolláine trí thithe a dhéanamh níos tíosaí ar fhuinneamh.
- Tá sé mar aidhm ag tionscadal MPA LIFE IRELAND líonra de Limistéir Mhuirí faoi Chosaint (MPAnna) a chruthú lena gclúdófar 30% de mhuirí na hÉireann faoi 2030. Is é an sprioc atá ann an mhuirthimpeallacht a choinneáil sláintiúil trí na limistéir faoi chosaint sin a leathnú agus a fheabhsú. Déanfar é sin trí chomhoibriú le saineolaithe mara agus le pobail áitiúla chun na ceantair a phleanáil agus a bhainistiú.
- Le tionscadal LIFE IP Wild Atlantic Nature [Dúlra an Atlantaigh Fhiáin] dar luach €20 milliún, táthar ag obair chun an ghnáthóg bratphortaigh a chaomhnú agus a chosaint i gcúig chontae in iarthuaisceart na hÉireann, is iad sin Dún na nGall, Liatroim, Sligeach, Maigh Eo agus Gaillimh. Tá tairbhí an tionscadail agus an rannpháirtíocht le pobail éagsúla ó leanaí scoile go feirmeoirí chomh leathan sin gur bhuaigh an tionscadal Gradam Natura 2000 in 2024 sa chatagóir ‘Oibriú le chéile ar son an dúlra’.
- Tá feabhsúcháin á dhéanamh ag tionscadal Comhtháite LIFE, Peatlands and People [Tailte Portaigh agus Daoine] ar fiú €10 milliún é, thar níos mó ná 9,900 heicteár de thailte móna i lár na tíre ó 2020 i leith.
Éire, Glas go Buan – scéalta ratha maidir leis an gcomhshaol in Éirinn
Fíricí faoin gcomhshaol
- Méadú Teochta: Tá méadú thart ar 1 chéim Celcius tagtha ar mheánteocht na hÉireann le céad bliain anuas, agus taifeadadh 16 cinn de na 20 bliain is teo ó 1990 i leith.
- Ábhair imní maidir le Cáilíocht an Aeir: Cé go gcomhlíonann Éire go leor de na caighdeáin cháilíochta aeir atá ann faoi láthair, ní chomhlíonann sí treoirlínte níos déine na hEagraíochta Domhanda Sláinte (EDS) maidir le truailleáin amhail mínábhar cáithníneach agus dé-ocsaíd nítrigine.
- Dúshláin maidir le Cáilíocht an Uisce: Ní dhearnadh aon ghlanfheabhsú suntasach ar cháilíocht an uisce aibhneacha ná lochanna le blianta beaga anuas, agus tá laghdú mór tagtha ar líon na n-inbhear a ndéantar faireachán orthu agus a bhfuil bail shásúil orthu.
- Caillteanas na bithéagsúlachta: Tá thart ar 85% de ghnáthóga na hÉireann atá faoi chosaint an Aontais i staid neamhfhabhrach, agus tá meath ag teacht ar níos mó ná leath na speiceas plandaí dúchasacha.
- Astaíochtaí Gás Ceaptha Teasa: Cé go bhfuil laghdú tagtha ar astaíochtaí, tá Éire fós ar cheann de na hastaírí is airde per capita san Aontas, rud a chruthaíonn dúshlán maidir lena spriocanna do 2030 a bhaint amach.
- Saincheisteanna Bainistíochta Dramhaíola: Ar scála rátála, tá geilleagar ciorclach agus bainistiú dramhaíola na hÉireann go dona faoi láthair, agus tá méadú ag teacht ar ghiniúint dramhaíola agus ar spleáchas ar mhargaí easpórtála le haghaidh athchúrsála.
Latest environment news
To celebrate the contribution of Irish women to farming and agriculture and to mark International Women’s Day, the European Commission Representation in Ireland will hold a discussion on WOMEN STEP INTO FARMING on 4 March.
The European Commission has put forward an Action Plan with short-term measures to lower energy costs, complete the Energy Union, attract investments and be better prepared for potential energy crises.
The European Commission is calling on Ireland to comply with a judgment of the Court of Justice on the adequate collection and treatment of urban waste water and to fully transpose the Renewable Energy Directive.
The European Commission’s ‘In Perspective’ garden - a sculptural pavilion, over 10 metres high, created out of a simple and sustainable latticework structure - was awarded a gold medal at the Bord Bia Bloom Festival 2024.