A bhuí leis an Aontas Eorpach bhí níos mó ná leathchéad bliain de shíocháin, de chobhsaíocht agus de rathúlacht san Eoraip; chuidigh sé chun caighdeáin mhaireachtála shaoránaigh na hEorpa a fheabhsú; agus sheol sé airgeadra Eorpach aonair: an Euro. Thosaigh sé amach mar aontas eacnamaíoch ach tá athrú tagtha air ó shin, agus anois clúdaíonn sé raon leathan réimsí beartas, ón aeráid agus an comhshaol, go dtí caidrimh sheachtracha agus an tslándáil.
Comhpháirtíocht eacnamaíoch agus pholaitiúil de chineál ar leith idir 27 dtír Eorpacha is ea an tAontas Eorpach. Bunaíodh é in 1958, tráth a thugtaí Comhphobal Eacnamaíochta na hEorpa (CEE) air. Sé thír a bhunaigh, mar a bhí, an Bheilg, an Ghearmáin, an Fhrainc, an Iodáil, Lucsamburg agus an Ísiltír. Ó shin i leith, chuaigh 22 thír eile isteach ann agus in 1993 beartaíodh an tAontas Eorpach a thabhairt air. D’fhág an Ríocht Aontaithe an tAontas Eorpach ag deireadh 2020.
Is ar an smacht reachta atá an tAontas fothaithe, arae is iad na conarthaí Eorpacha bunús an uile ní a dhéanann sé, conarthaí ar shocraigh na Ballstáit go léir orthu, dá ndeoin féin agus go daonlathach.
Spriocanna agus luachanna an Aontais Eorpaigh
Tíortha atá ina mbaill den Aontas agus tíortha ar mian leo a bheith ina mbaill de
Institiúidí an Aontais
Eagar de chineál ar leith an t-eagar atá ar institiúidí an Aontais. Déanann rialtais na mBallstát tosaíochtaí ginearálta an Aontais a chinneadh nuair a thagann siad i ndáil a chéile i gcruinnithe mullaigh, agus ansin cuireann institiúidí éagsúla Eorpacha a gcinntí i bhfeidhm, na ceithre institiúid seo go háirithe:
- Parlaimint na hEorpa: comhlacht reachtach is ea é atá tofa ag saoránaigh an Aontais. Is sa Pharlaimint a chaitear vótaí le dlíthe, comhaontuithe agus buiséid de chuid an Aontais a rith, sin agus déanann sí maoirseacht ar institiúidí eile an Aontais
- An Chomhairle Eorpach: is inti a thagann ceannairí na mBallstát go léir le chéile chun clár foriomlán an Aontais agus a thosaíochtaí polaitiúla a leagan síos
- Comhairle an Aontais Eorpaigh: tá sí comhdhéanta d’airí náisiúnta agus, in éineacht leis an bParlaimint, déanann sí idirbheartaíocht ar reachtaíocht an Aontais agus glacann sí í
- An Coimisiún Eorpach: brainse feidhmeannach an Aontais is ea é. Déanann sé reachtaíocht an Aontais a dhréachtú agus cuireann sé cinntí na gcomhlachtaí reachtacha chun feidhme
- Tá brainse taidhleoireachta ag an Aontas freisin – an tSeirbhís Eorpach Gníomhaíochta Seachtraí, chomh maith le Cúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh (CBAE), ar cúirt í a chinntíonn go n-urramaítear dlí an Aontais.
Tuilleadh eolais faoi institiúidí, comhlachtaí agus gníomhaireachtaí de chuid an Aontais
Duais Nobel na Síochána
In 2012 bronnadh Duais Nobel na Síochána ar an Aontas Eorpach as an ról cobhsaíochta a bhí aige i dtaca leis an gcuid is mó den Eoraip a athrú ó bhonn, ó mhór-roinn a bhí i mbun cogaíochta go mór-roinn a mhaireann faoi shíocháin; an t-athmhuintearas, an daonlathas agus cearta an duine a chur chun cinn san Eoraip.