Tháinig feirmeoir i gContae Mhaigh Eo ar phrócaí suibhe a raibh litreacha ó aimsir Chogadh na Saoirse sactha isteach iontu ar a thalamh féin, a bhuíochas le Scéim Deontais na bhFoirgneamh Traidisiúnta Feirme a bhfuil duaiseanna buaite aici.
Bhí sé beartaithe ag Pat Chambers foirgneamh a leagan ar a fheirm go dtí gur chuir a bhean chéile isteach ar an Scéim.
Bunaíodh Scéim Deontais na bhFoirgneamh Traidisiúnta Feirme in 2008 chun aghaidh a thabhairt ar na hathruithe gasta sa chleachtas talmhaíochta agus ar chaillteanas na bhfoirgneamh traidisiúnta feirme dá dtairbhe, agus chun na scileanna a thabhairt do na feirmeoirí iad a athchóiriú.
Tugadh aitheantas idirnáisiúnta do rath na Scéime in 2024 nuair a bhuaigh sí an Gradam Oidhreachta Eorpach sa chatagóir ‘Oibriú le chéile ar son an dúlra’.
Is éard a dúirt an tUasal Chambers:
‘Bhí an tionscadal tábhachtach mar bheimis tar éis an foirgneamh a leagan go talamh murach é, agus foirgneamh nua-aimseartha a chur isteach nach mbeadh cuma mhaith air. Tá an foirgneamh ann le breis agus 100 bliain agus is le mo mhuintir féin é le trí nó ceithre ghlúin anuas.
Cuireann an Scéim béim ar an mbithéagsúlacht agus ar dhul i ngleic le géarchéim an athraithe aeráide, agus oibríonn sí le feirmeoirí lena chinntiú go leanann siad cleachtais ar a gcuid talún atá neamhdhíobhálach don chomhshaol.
Beidh rochtain ag feirmeoirí ar roinnt comhairleoirí agus saineolaithe le haghaidh aon cheisteanna a bheidh acu go ceann an tionscadail.
Geallann gach rannpháirtí freisin an foirgneamh a dheisiú ar bhealach nach mbeidh drochthionchar aige ar líonta fiadhúlra, agus tá éiceolaí ar fostú chun cuidiú le feirmeoirí suirbhé ialtóg agus éan a dhéanamh.
Is éard a dúirt Anna Meenan, Clárbhainisteoir Scéim Deontais na bhFoirgneamh Traidisiúnta Feirme:
‘Uaireanta is iad na hainmhithe atá ag na feirmeoirí cheana féin atá i gceist, ach is féidir freisin gurb iad na hainmhithe atá acu i ngan fhios dóibh atá i gceist. D’fhéadfadh sé go gcloisfeadh na feirmeoirí ialtóga ag eitilt thart, agus ansin faigheann siad amach go tobann go bhfuil trí speiceas ialtóg san fhoirgneamh acu.’
Ar leibhéal neamhfhoirmiúil, éascaíonn an scéim tarchur scileanna ó ghlúin go glúin, agus is minic a bhíonn an teaghlach ar fad páirteach in oibreacha caomhnaithe.
Tá breis agus 1,000 feirmeoir tar éis páirt a ghlacadh i scéimeanna agra-chomhshaoil go dtí seo, ACRES agus na Tionscadail Nuálaíochta Eorpacha san áireamh, agus méadú ag teacht ar rath an tionscadail i rith an ama.
Is í an Comhairle Oidhreachta, i gcomhpháirtíocht leis an Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara, a reáchtálann an scéim. Is iad rialtas na hÉireann agus an tAontas Eorpach a chómhaoiníonn í faoi Chlár Forbartha Tuaithe na hÉireann. Reáchtáiltear ar bhonn bliantúil í, agus tacaítear le 70-80 tionscadal ar an meán in aghaidh na bliana léi.
‘Dá scríobhfaimis leabhar faoin scéim, sílim gur “Rúin na maide balla: Níos mó ná cóngar sciuirde” a thabharfaí air, mar cuireann sé ag smaoineamh ort faoi na rudaí eile a d’fhéadfadh a bheith i bhfolach sna ballaí nó san obair chloiche in go leor foirgnimh feirme eile ar fud na tíre’, a dúirt an tUasal Meenan mar fhocal scoir.
Ba í Scéim Deontais na bhFoirgneamh Traidisiúnta Feirme in Éirinn buaiteoir Grand Prix Ghradaim Oidhreachta na hEorpa 2024 / Ghradaim Europa Nostra sa chatagóir ‘Oideachas, Oiliúint agus Scileanna’.
Tuilleadh eolais
Gradaim Oidhreachta na hEorpa – Buaiteoirí na hÉireann
- Áiteanna an tionscadail
- Éire
- Suíomh gréasáin an tionscadail
- Scéim Deontais na bhFoirgneamh Traidisiúnta Feirme